หนังสือ “อาหารรสวิเศษของคนโบราณ” กล่าวถึงเมนูผัดกะเพราไว้ว่า อาหารชนิดนี้เป็นที่นิยมมาอย่างยาวนาน สันนิษฐานว่าถือกำเนิดขึ้นราวสมัยรัชกาลที่ 7 เพราะคนจีนนำมาขายในร้านอาหารแบบตามสั่ง ผัดกะเพราอาจจะเพิ่งเป็นที่นิยมราว พ.ศ. 2500 สมัยนั้นคนไทยนิยมรับประทานอาหารที่เผ็ดร้อนและมีรสจัด มีการผสมผสานเครื่องเทศกับผักที่มีกลิ่นชนิดต่าง ๆ เพื่อนำมาปรุงอาหารประเภทผัดเผ็ดหรือแกงป่า เนื่องจากในยุคนั้นประเทศไทยยังไม่มีอาหารประเภทผัดมากนัก ต่อเมื่อมีชาวจีนเดินทางเข้ามาในประเทศไทย จึงได้มีการดัดแปลงวัตถุดิบบางอย่าง กล่าวคือ ใช้เต้าเจี้ยวดำผัดกับกระเทียม พริก ใบกะเพรา และเนื้อสัตว์ รับประทานกับข้าวสวยร้อน ๆ พร้อมไข่ดาว ช่วยทำให้อาหารมีรสชาติดีขึ้น จึงกลายเป็นสูตรเต้าเจี้ยวผัดกระเทียมใส่พริกและกะเพราแสนอร่อย ต่อมาอาหารชนิดนี้ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย

คนไทยจึงนำเมนูนี้มาปรับเป็นผัดที่ไม่ใส่เต้าเจี้ยว แต่ยังคงใส่พริก กระเทียม และใบกะเพราไว้ พร้อมใส่เนื้อสัตว์ต่าง ๆ ลงไป เพื่อให้มีรสชาติอร่อยและมีคุณค่าทางสารอาหารเพิ่มมากขึ้น เมนูนี้จึงกลายมาเป็นข้าวผัดกระเพราที่ได้รับความนิยมอย่างมากในปัจจุบัน