สูตร ‘ต้มยำกุ้งทรงเครื่อง’ ปรากฏในหนังสือ “ปทานุกรม การทำของคาวหวาน อย่างฝรั่งแลสยาม” ที่เขียนขึ้นในปี พ.ศ. 2441 แต่วิธีทำแตกต่างจากต้มยำกุ้งในยุคนี้เป็นอย่างมาก ส่วนต้มยำกุ้งปัจจุบันกลับมีวิธีการทำคล้ายคลึงกับ ‘แกงนอกหม้อ’ และ ‘ต้มยำเขมร’ ตามตำราแม่ครัวหัวป่าก์ (พ.ศ.2451) ของท่านผู้หญิงเปลี่ยน ภาสกรวงศ์ สำหรับต้มยำกุ้งแบบคุ้นเคยกันในปัจจุบันนั้น ปรากฏในหนังสือ ‘ของเสวย’ ของ ม.ร.ว. กิตินัดดา กิตติยากร ประพันธ์เมื่อ พ.ศ. 2507 หนังสือเล่มนี้เล่าถึงการทำเมนูต้มยำกุ้งในวังไกลกังวล นับว่าเป็นต้มยำกุ้งในยุคแรกที่ได้มีการบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรไว้

แต่เดิมนั้นต้มยำกุ้งมีเฉพาะแบบน้ำใส แต่ ‘กฤช เหลือลมัย’ นักโบราณคดีทางประวัติศาสตร์อาหารและรสชาติ ได้เขียนบทความเล่าที่มาของสูตรของต้มยำกุ้งน้ำข้นเอาไว้ว่า สูตรนี้เกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 6 ช่วงเวลานั้นมีร้านอาหารของชาวจีนมาเปิดใหม่ร้านหนึ่ง และร้านนี้ได้ทำต้มยำกุ้งสูตรใส่นมเพื่อเพิ่มความเข้มข้น อย่างไรก็ดี เกร็ดเกี่ยวกับต้มยำกุ้งน้ำข้นนี้เป็นเพียงตำนานเล่าขานสนุก ๆ เท่านั้น ไม่มีหลักฐานยืนยันที่แน่ชัดแต่อย่างใด